Laatst werd ik aangesproken door een lezer van mijn blog. Zij schreef onder anderen dat zij niet zo houdt van statements.
Persoonlijk ben ik het helemaal met haar eens. Ik houd zelf ook niet zo van statements. Een statement, een bewering is wat mij betreft niet meer dan een gedachte, een idee of concept. En geen enkele gedachte of bewering is absoluut waar. Het is maar net waar het denken op dat moment de meeste voorkeur aan geeft. En het denken is altijd gekoppeld aan een persoonlijke agenda. Verder zijn er natuurlijk op relatief niveau afspraken gemaakt over wat we met elkaar als "waar" ervaren.
Wat mij opviel is dat de uitspraak "ik houd niet zo van statements" als zodanig ook een statement is. Het is een uitspraak die zichzelf tegenspreekt en dus een paradox.
In de Advaita Vedanta wordt veelvuldig gebruik gemaakt van paradoxen. Als je op zoek bent naar de absolute Waarheid dan kan het niet anders dat je nog al eens tegen tegenstrijdigheden aanloopt.
Het denken is in zichzelf al een tegenstrijdig, dualistisch gegeven. Het beweegt zich van hier naar daar, in een denkbeeldige tijd en ruimte, en kan niet anders dan dat wat Heel is verdelen. Dat is de functie van het denken. Voor woorden geldt hetzelfde.
Daar waar het hier om gaat, kan dus nooit middels woorden en het denken uitgelegd dan wel begrepen worden. Hooguit kunnen ze leiden tot een allesbevrijdend Inzicht waarin het
denken stopt en de Waarheid voorbij de woorden begrepen wordt.
Elke discussie over dit onderwerp is dan ook gedoemd te mislukken. Omdat alles wat je erover zegt niet werkelijk klopt.
Zelfrealisatie gaat over het ontdekken van je ware natuur, de absolute Waarheid. Zelfrealisatie gaat over dat wat, zonder twijfel, zonder tegenstellingen, absoluut waar is. Het gaat over de ontdekking van jouw conceptloze Zelf, ook wel Bewustzijn genoemd.
En ondanks dat geen enkel concept, geen enkele bewering op de Waarheid van toepassing is, zijn er alleen woorden als gereedschap om je, in het gunstigste geval, tot de rand van de Waarheid te brengen. Eenmaal over die rand rest en rust niks anders dan oneindige vrijheid en grenzeloos bestaan van waaruit de hele manifestatie oprijst en weer in terugkeert.
De grootste paradox in het hele zoekproces is dan ook dat we ons Zelf nooit zullen kennen. Wat we uiteindelijk zijn kunnen we niet kennen. Daarom duurt de zoektocht vaak ook zo lang. Het denken blijft maar zoeken en zoeken naar iets wat het nooit zal vinden en nooit zal begrijpen. En toch moet het veelal zoeken om dit Zelf, dit niet-iets te vinden.
Als laatste een uitspraak van een bekende Nederlandse Advaita leraar Jan van Delden.
"Ik weet niks, maar dat weet ik wel verdomd zeker".
